بررسی میزان رفتارهای پرخطر و سنجش عوامل خانوادگی و آموزشی موثر بر آن در دانش‌آموزان دخترکرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان

2 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی میزان رفتارهای پرخطر دانش آموزان و سنجش عوامل خانوادگی و آموزشی موثر بر آن در میان دانش آموزان دختر دبیرستان‌های دوره‌ی دوم ناحیه دو شهر کرمان در سال تحصیلی 1397-1398 می پردازد. کارکرد خانواده به عنوان متغیر اجتماعی و جو مدرسه به عنوان متغیر آموزشی در نظر گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق، برابر با 4309 نفر است که 353 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده‌اند. روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای و تصادفی ساده بوده و تحلیل آماری با استفاده از نرم‌افزار Spss23 و Amoss Graph22 انجام شده است. در این تحقیق از نظریات مک مستر، فورت ونگلر و ولفگانگ و گلیکمن استفاده شد. نتایج نشان داد که متغیر پاسخگویی عاطفی و پس از آن کنترل رفتار در خانواده با ضریب رگرسیون استاندارد 380/0 و 300/0 به ترتیب، بالاترین ضریب تاثیر غیرمستقیم را با رفتارهای پرخطر دانش آموزان دختر داشته‌اند. از طرف دیگر بین متغیر کنترل رفتار در خانواده و رفتارهای پرخطر بالاترین ضریب مستقیم و معکوس (341/0-) وجود دارد. بدین ترتیب براساس نتایج، میزان رفتارهای پرخطر دانش آموزان در حد کم بوده است و مدرسه و خانواده تاثیر بالایی بر کاهش رفتارهای پرخطر دارند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the rate of high-risk behaviors and measuring the family and educational factors affecting it in female students of Kerman

نویسندگان [English]

  • Seyedeh mina Kouhbanani nejad 1
  • Alireza Sanatkhah 2
1 M. A. in Sociology, Department of Sociology, Islamic Azad University of Kerman
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Islamic Azad University of Kerman,  Corresponding Author: asanatkhah@yahoo.com
چکیده [English]

The current study examines the extent of students' high-risk behaviors and analyzes family and educational factors that influence the conduct of these behaviors in high school girl students in Kerman City (District 2) for the academic year 1397-1398. The family role and the school environment are regarded as social and educational variables. The statistical population of the study is consisted of 4309 people out of which 353 are selected as sample by cluster and a simple random sampling method. The statistical population of the study consists of 4309 people out of whom 353 were selected through cluster random sampling method. The statistical analysis was carried out using SPSS23 and AMOS22. The results indicated that the emotional responsiveness and behavior control in the family (with standardized regression coefficients 0.380 and 0.300) had the highest indirect effect on high risk behaviors of girl students respectively. The results indicated that the variables of emotional responsiveness and behavioral control in the family (with standardized regression coefficients of 0.380 and 0.300) had the highest indirect effects on high-risk behaviors of students. The behavioral control in the family showed the highest effect on high-risk behaviors with a regression coefficient of -0.34. Despite the low level of high-risk behavior of the student, the school and family had a positive effect on the reduction of high-risk behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High-Risk Behaviors
  • Educational Factors
  • Family Factors
  • Family
  • Students

مراجع

Aali, A., & Amin Yazdi, S. A. (2008). The effect of teacher characteristics on classroom management
ابراهیم بابایی، فریبا؛ حبیبی، مجتبی؛ نجاتی، وحید؛ قدرتی، سعید و کشاورز گرامی، قاسم .(1396)، پیش‌بینی رفتار پرخطر در افراد مبتلا به HIV براساس عملکرد خانوادگی: با درنظرگرفتن متغیرهای میانجی سبک زندگی و تصمیم‌گیری پرخطر. مجله آموزش و سلامت جامعه، 4 (2)،18-27.
ادیب نیا، فائزه؛ احمدی، عبدالجواد و موسوی، سیدعلی محمد. (1395)، مروری بر علل گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان. فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، 3(9)، 11-36.
اسدی، مسعود؛ رضایی نژاد، سالار و میری، میرنادر .(1390). رابطه ی مذهب گرایی و عوامل جمعیت شناختی با گرایش به خشونت و رفتار جنسی پرخطر در دانشجویان دختر و پسر. زن و مطالعات خانواده، 3 (12)، 13-25.
اسماعیل زاده، هاجر؛ اسدی، مسعود؛ میری، میرنادر و کرامتکار، مریم .(1393). بررسی شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شهر قزوین در سال های 1390-91، فصلنامه‌ی اپیدمیولوژی ایران، 10 (3)، 75-82.
اعتمادی، احمد؛ قلی زاده، حسین؛ بیرامی، منصور و سیدمهدوی اقدم، میرروح اله .(1392). مقایسه کارکردهای خانوادگی بیماران وسواسی-اجباری و افسرده با افراد سالم بر اساس مدل مک مستر. زن و مطالعات خانواده، 5(19)، 7-21.
اله یاری، طلعت و حسینی، نامدار.(1393) ارتباط عملکرد خانواده با رفتارهای وندالیستی (خرابکارانه) دانش آموزان در شهر جوانرود استان کرمانشاه. فصلنامه‌ی مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 2(1)، 53-67.
پرویزی، سرور؛ احمدی، افضل الله و پور اسدی، حسین.(1390)، زمینه های اجتماعی سلامت نوجوانان: پژوهش کیفی. نشریه پرستاری ایران،24(69)،8-17.
حسین چاری، مسعود و خیر، محمد. (1381). بررسی جوّ روانی-اجتماعی کلاس به­عنوان یکی از مؤلفه­های فرهنگ مدرسه. مجله­ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 9(3-4)، 25-42.
خلخالی، علی.(1379). ارائه چارچوب نظری برای تشخصی جو مدرسه، فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، (62)، 78-102
رادمهر، فرشته و حسین خانزاده، عباسعلی .(1397).نقش مهارت‌های حل مسئله و خودکارآمدپنداری در تبیین رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان، فصلنامه سلامت روان کودک ،5(3)،157- 169.
رحمتی نجارکلایی، فاطمه؛ نیکنامی، شمس الدین؛ فرمانبر، ربیع اله؛احمدی، فضل اله وجعفری محمدرضا. (1390). خانواده و نقش آن در بروز رفتارهای پرخطر ایدز: یک مطالعه کیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 20 (77), 69-80.
زاده محمدی، علی؛ احمدآبادی، زهره و حیدری، محمود. (1390). تدوین و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 17(3)،218-225.
زاهد، سعید و الماسی، مسعود. (1386). بررسی عوامل جامعه پذیری مرتبط با گرایش دانش آموزان به رفتار بزهکارانه، مطالعه موردی؛ مقایسه مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین شهر ایلام. مطالعات امنیت اجتماعی،شماره 11و 12، 71-90.
سلمانی، بهزاد و همکاران، (1393)، بررسی نقش صفات شخصیتی (وظیفه شناسی، سازگاری و هیجان خواهی) در رفتارهای پرخطر. فصلنامه تازه هایعلومشناختی، 16(1)،1-10.
سلیمانی نیا، لیلا. (1386). تفاوت های جنسیتی نوجوانان در ارتکاب انواع رفتارهای پرخطر.  فصلنامه مطالعات جوانان،شماره 8 و 9، 73-86.
شیردل، الهام و انجم شعاع، فاطمه و شیردل، حمید. (1394).رابطه بین جو مدرسه و تمایل به بزهکاری دختران دبیرستانی شهر کرمان. فصلنامه خانواده و پژوهش، شماره 26، 68-85.
صاحبدل و همکاران. (1392).بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی به مادران بر کاهش رفتارهای پرخطر فرزندان معتاد. پژوهش‌های روتن شناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد،3(2)،  65-80.
طالب زاده نوبریان، محسن؛ صدق پور بهرام، صالح و کرامتی، انسی .(1387). بررسی تاثیر جو اجتماعی مدارس متوسطه بر پرورش مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان. فصلنامه مطالعات درسی، 3 (8)،23-46.
عالی، آمنه و امین یزدی، امیر. (1387). تاثیر ویژگی های معلم بر سبک های مدیریت کلاس. فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، 24(93)،103-135.
عطادخت، اکبر؛ رنجبر، محمدجواد؛ غلامی، فائزه و نظری، طوبی. (1392). گرایش دانشجویان به  رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با متغیرهای فردی-اجتماعی و بهزیستی روان شناختی. فصلنامه‌ی سلامت و مراقبت، 15 (4)، 50-59.
فیروزی، منیژه .(1396). آلکسیتمیا و ادراک تنهایی زنگ خطری برای گرایش دختران به رفتارهای پرخطر. فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 15 (3)،189-212.
کرد، مژگان؛ عطاران، محمد و منصوریان، یزدان .(1391). بررسی تجربه‌ی دبیران زن از ایفای هم زمان نقش کار-خانواده و تاثیر آن بر چگونگی تدریس آن‌ها. فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 10، (1)،125-148.
کرمانی مامازندی، زهرا؛ نجفی، محمود و اکبری بلوطبنگان، افضل .(1396). مقایسه‌ی قلدری، نزاع، اضطراب، استرس و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی. فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان،  15 (4)،79-99 .
ماسن، هنری پاول؛ کانجر، جان‌جین‌وی؛ هوستون، آلتا‌کارول و کیگان، جروم .(1380)، رشد و شخصیت کودک، ترجمه مهشید یاسایی، تهران: انتشارات مرکز.
مختارنیا، ایرج؛ زاده محمدی، علی و حبیبی، مجتبی .(1395). رابطه‌ی تعارضات بین والدینی و گرایش به رفتارهای پرخطر: نقش میانجی شدت تعارضات والد-نوجوان. مطالعات زن و خانواده،4(2)،101-130.
نیک منش، زهرا؛ خسروی، زهره؛ کیامنش، علیرضا، بنی جمال، شکوه السادات و کاظمی، یحیی .(1389). عوامل مؤثر بر رفتاهای پرخطر نوجوانان. مجله علوم رفتاری، 4 (3)، 233-239
Aali, A., & Amin Yazdi, S. A. (2008). The effect of teacher characteristics on classroom management styles. Journal of education and training, 24 (93), 103-135. [Text in Persian]
Adib Neia, F., Ahmadi, A., & Mousavi, S. A. M. (2016). A review of the causes of the tendency to high-risk behaviors in adolescents. Social Health & Addiction, 3(9), 11-36. [Text in Persian]
Allah Yari, T., & Hosseini, N. (2014). Relationship between family functioning and high school student's vandalistic behaviors in Javanrood city. Quarterly Journal of Socio - Cultural Development Studies, 3(1), 53-67. [Text in Persian]
Asadi, M., Rezaeinejad, S., & Miri, M. (2011). The relationship between religiosity and demographic factors with a tendency to violence and high-risk sexual behavior in male and female students.
Journal of Women and Study of Families, 3(12), 13-25. [Text in Persian]
Atadokht, A., Ranjbar, M. J., Gholami, F., & Nazari, T. (2013). Students drive towards risk-taking behaviors and its relationship with demographic variables and psychological well-being . Journal of Health and Care, 15(4) , 50-59. [Text in Persian]
Brook, J. S., Brook, D. W., De La Rosa, M., Whiteman, M., Johnson, E., & Montoya, I. (2001). adolescent illegal drug use: the impact of personality, family and environmental factors. Behavioral Medicine, 24 (2), 183-203.
Cheah, Y. K., Lim, H. K., Kee, Ch. (2019). Personal and family factors associated with high-risk behaviors among adolescents in Malaysia. Journal of Pediatric Nursing, 48, 92-97.
Dakof, G. A., Tejeda, M., & Liddle, H. A. (2001). Predictors of engagement in adolescent drug abuse treatment. the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 40(3), 274-81.
Ebrahim Babaei, F., Habibi Asgarabad, M., Nejati, V., Ghodrati, S., & Keshavarz Gerami, G. (2017). Prediction of risk behaviors in HIV-infected patients based on family functioning: The mediating roles of lifestyle and risky decision making. J Education Community Health, 4(2), 18-27. [Text in Persian]
Esmaielzadeh, H., Asadi, M., Miri, M. N., & Keramatkar, M. (2014). Prevalence of high risk behaviors among high school students of Qazvin in 2012. Irje. 10 (3), 75-82. [Text in Persian]
Etemadi, A., Gholizadeh, H., Beyrami, M., & Seyyed Mahdavi Aqdam, M. R. (2013). Comparison of familial functions of obsessive-compulsive and depressed patients with healthy individuals based on McMaster model. Women and Family Studies, 5 (19), 7-21. [Text in Persian]
Firoozi, M. (2017). Alexithymia and perceived loneliness: An alarm for girls' tendency to high-risk behaviors. Quarterly Journal of Women's Studies Sociological and Psychologica, 15(3), 189-212. [Text in Persian]
Flores, J., Swartz, P., Karen L., Elizabeth, A., Stuart. W., & Holly C. (2020). Co-occurring risk factors among U.S. high school students at risk for suicidal thoughts and behaviors. Journal of Affective Disorders, 266, 743-752.
Geven, S., Weesie, J., & Van Tubergen, F. (2013). The influence of friends on adolescent’s behavior problems at school: The role of ego, alter and dyadic characteristics. Social Networks, 35, 583-592.
Goldberg, L. R. (1999). A broad-bandwidth, public domain, personality inventory measuring the lower-level facets of several five-factor models. Personality psychology in Europe, 7(1), 7-28.
Hossein Chari, M., & Khayyer, M. (2002). Investigating the psychosocial climate of the classroom as a component of school culture. Journal of Educational Sciences and Psychology, 3(3&4), 25-42. [Text in Persian]
Kermani Mamazandi, Z., Najafi, M., & Akbari Balutbangan, A. (2018). A comparison of bullying, victimization, conflict, anxiety, stress and depression in two groups of girls with and without suicidal ideation. Quarterly Journal of Women's Studies Sociological and Psychological, 15(4), 79-99. [Text in Persian]
Khalkhali, A. (2000). Provide a theoretical framework for identifying school climate. Journal education and training, 62, 77-102. [Text in Persian]
Kord, M., Attaran, M., & Mansourian, Y. (2012). Female teachers' experiences of performing concurrent roles at work and home studying its effects on their teaching. Journal of Women Social and Psychological Studies, 10(1), 125-148. [Text in Persian]
Mason, H. P., Conjure, J., Houston, A. C., Keegan Keegan, J. (2011). Child development and personality. Mahshid Yasai. Tehran: Noor Publishing. [Text in Persian]
Mokhtarnia, I., Mohammadi Zadeh, A., & Habibi, M. (2016). The Relationship between inter parenting conflict and tendency to risky behaviors: The mediator role of conflict. Journal of Woman and Family Studies, 4(2), 101-130. [Text in Persian]
Nick Manesh, Z., Khosravi, Z., Kiamansh, A., Bani Jamali, Sh. S., & Kazemi, Y. (2010). Factors affecting adolescent risky behaviors. Journal of Behavioral Sciences, 4(3), 233-239. [Text in Persian]
Ozer, E. M. (2003). America's adolescents: Are they healthy? National Adolescent Health Information Center, Division of Adolescent Medicine, Department of Pediatrics and Institute for Health Policy Studies, School of Medicine, University of California, San Francisco.
Parvizi, S., Ahmadi, F., & Pourasadi, H. (2011).  A qualitative study on social predisposing factors of adolescents’ health. Iran Journal of Nursing, 24 (69), 8-17. [Text in Persian]
Plenty, S., Osteberg, V., Almquist, Y. B., Augustine, L., & Modin, B. (2014). Psychosocial working conditions. Journal of Adolescence, 37(4) , 407-417.
Pope, R. C., Wallhagen, M., & Davis, H. (2010). The social determinants of substance abuse in African American baby boomers: Effects of family, media images, and environment. Journal of Transcultural Nursing, 21(3), 246-256.
Radmehr, F., & Hossein Khanzadeh, A. (2018). A. the role of problem solving skills and self-efficiency in explaining the high risk behaviors of students. Quarterly Journal of Child Mental Health , 5(3) , 157-169. [Text in Persian]
Rahmati Najar Kolaei, F., Niknami, S., Amin Shokravi, F., Farmanbar, R., Ahmadi, F., & Jafari, M. (2011) . Family system and its effects on HIV/aids high risk behaviors: A qualitative study. jour guilan uni med sci. 20(77), 69-80. [Text in Persian]
Ramrakha, S., Bell, M. L., Paul, C., Dickson, N., Moffitt, T. E., & Caspi, A. (2007). Childhood behavior problems linked to sexual risk taking in young adulthood: A birth cohort study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(10), 1272-9.
Sahebdel, H., Asadi, M., & Shakoori, Z. (2013). Investigating the effect of communication skills training on mothers on reducing the risky behaviors of addicted children. Clinical Psychology Research and Counseling, 3(2), 65-80. [Text in Persian]
Salmani, B., Hasani, J., & Arianna Kia, E. (2014). Evaluating the role of personality traits (Consciousness, Agreeableness and Sensation Seeking) in risky behaviors. Advances in Cognitive Sciences, 16(1), 1-10. [Text in Persian]
Shirdel, E., Anjom Shoa’a,  F., & Shirdel, H. (2015). The relationship between school climate and tendency toward delinquency among high school girls in Kerman. Quarterly Journal of Family and Research, 12(1), 67-86. [Text in Persian]
Slusky, R. I. (2004). Decreasing High-risk Behavior in Teens. Healthcare Exclusive, 19(1), 47-63.
Soleimani Nia, L. (2007). Adolescent gender differences in the type of risky behaviors, Youth Studies, (8&9), 73-86. [Text in Persian]
Talebzadeh Nobarian, M., Saleh Sadeghpour, B., & Keramati, E. (2008). Investigating the effect of social school atmosphere on the development of students' social skills. Curriculum studies, 3(8), 23-46. [Text in Persian]
Ozechowski, T. J., & Liddle, H. A. (2000). Family-based therapy for adolescent drug abuse: Knowns and unknowns. Clinical Child and Family Psychology Review, 3(4), 269-298.
Wiguna, T., Ismail, R., Irawati. S. R., Rahardjo, N. W., Kaligis, F., Limawan, A., & Hendarmo, P.R. (2018). The gender discrepancy in high-risk behaviour outcomes in adolescents who have experienced cyberbullying in Indonesia, Asian Journal of Psychiatry, 37, 130-135.
Zadeh Mohammadi, A., Ahmadabadi, Z., & Heidari, M. (2011). Construction and assessment of psychometric features of Iranian adolescents risk-taking scale. IJPCP, 17(3) ,218-225. [Text in Persian]
Zahed, S., & Almasi, M. (2007). Investigating the socialization factors related to students' tendency to delinquent behavior - Case study; Comparison of marginal and non-marginal areas of Ilam city. Social Security Studies, (11&12), 71-90. [Text in Persian]
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار