مطالعه کیفی طیف الگوی روابط خودی تاثیرگذار در قضاوت اخلاقی براساس جنسیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه الزهرا (س)

2 استاد گروه روانشناسی دانشگاه الزهرا (س)

3 استاد گروه مبانی فلسفی و اجتماعی آموزش و پرورش دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش تبیین الگوی روابط خودی تاثیرگذار در قضاوت‌های اخلاقی و شناسایی مؤلفه‌های متاثر از جنسیت است. این مطالعه با استفاده از رویکرد کیفی بر پایه مدل نظریه زمینه‌ای ساخت‌گرایی به بررسی قضاوت‌های مبتنی بر روابط پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش27 نفر از زنان و مردان جوان و میانسال ساکن شهر تهران بودند و نمونه‌گیری به صورت هدفمند انجام گرفت. با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته افراد در دوراهی‌های اخلاقی مبتنی بر روابط قرار داده‌شدند و اطلاعات گردآوری شد. نتایج پژوهش نشان داد افراد حاضر هستند به ترتیب برای خویشاوند، خود، دوست/همکار، هم‌وطن، هم­مذهب و هم­قوم خود اصل برابری را زیرپابگذارند، که این روابط خودی موثر بر قضاوت‌های اخلاقی در هر دو جنسیت به لحاظ گستردگی و ترتیب مشابه مشاهده شد. به طور کلی تاثیر روابط شخصی (خویشاوند، خود، دوست و همکار) با ویژگی­های تکاملی انسان ارتباط دارد و تاثیر روابط اجتماعی (هم‌وطن، هم‌مذهب و هم‌قوم) به اهداف مشترک درون‌گروهی و وفاداری به گروه مرتبط است. زنان و مردان نیز به طور کلی در موقعیت‌های مختلف به یک اندازه روابط را در تصمیمات خود لحاظ می‌کنند، هرچند ممکن است با توجه به میزان خشونت‌آمیز بودن موقعیت میزان مداخله آن‌ها متفاوت باشد، که این تفاوت مرتبط با ویژگی‌های تکاملی است، نه توانایی آن‌ها در درک و رعایت برابری.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Spectrum of Gender Based Patterns of Relationship Moral Judgment

نویسندگان [English]

  • Mahsa Mehdizadeh 1
  • zohreh khosravi 2
  • Khosro Bagheri Noeparast 3
1 PhD student, Psychology, Faculty of psychology and education, Alzahra university
2 Professor of psychology, Faculty of psychology and education, Alzahra university
3 Professor of Social and philosophical foundations of education, University of Tehran
چکیده [English]

The purpose of this study is to clarify the effect of the pattern of close relationships in moral judgement and to recognize gender based components. A qualitative approach based on the constructivist grounded theory model was used, which explored relationship-dependent judgments. The population of the study included young and middle-aged men and women of Tehran, and the sampling was purposeful. The moral dilemmas were presented to participants, and information was collected with semi-structured interviews. The results of the study showed that people are willing to violate the principles of justice for the sake of their relatives, friends, colleagues, compatriots, religion and ethnicity  in both genders. The impact of personal relationships (relatives, friends, and colleagues) is related to human evolutionary characteristics, and the impact of the social relationships in terms of country, religion and ethnicity is related to common goals within the group and loyalty to the group. In their decisions, both men and women recognize relationships evenly in different situations, but their involvement is different on the basis of the severity of the situation. The difference depends on their evolutionary characteristics, rather than on their ability to understand and observe equality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moral Judgment
  • close Relationships
  • Gender
  • Constructivist grounded Theory

مراجع

خسروی، زهره  و عباس‌زاده، سعیده. (۱۳۹۴). بررسی فرایندهای تفسیری و معنایی مبتنی بر جنسیّت در انتخاب کنش اخلاقی. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ۱۳(۱)، ۷-۳۲.
سپاسی، سحر و عبدلی، لیلا. (۱۳۹۵). تأثیر جنسیت مدیران ارشد شرکت بر محافظه‌کاری شرطی. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ۴۶(۱)،129- ۱۵۴.
سراج‌زاده، سید حسین و پویافر، محمدرضا. (۱۳۸۷) مقایسه تجربه سنجه‌های دینداری: دلالت‌های روش‌شناسانه کاربرد سه سنجه در یک جمعیت. مجله جامعه‌شناسی ایران، ۸(۴)،37- ۷۱.
فرج زاده دهکردی. حسین. (۱۳۹۸). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و جنسیت با قضاوت اخلاقی حسابداران: شواهدی مبتنی بر رشته تحصیلی. دوفصلنامه علمی حسابداری ارزشی و رفتاری، ۴(۷)، ۱۸۱-۲۰۸.
کشوری، فاطمه؛ پوراعتماد، حمیدرضا و اختیاری، حامد. (۱۳۹۱). اثرجنسیت بر اخلال درقضاوت اخلاقی با تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه قشر پیشپیشانی پشتی-جانبی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، ۱۴(۴)،1- ۱۲.
ندائی، علی؛ بهرامی، فاطمه؛ جزایری، رضوان السادات، و فاتحی زاده، مریم السادات. (۱۳۹۳). بررسی تفاوت‌های جنسیتی در راهبردهای مقابله‌ای در سازگاری زناشویی و مقایسه آن در زوجین شهر اصفهان. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، ۴۰(۳)،141- ۱۷۶.
Aldrich, D., & Kage, R. (2003). Mars and Venus at twilight: A critical investigation of moralism, age effects, and sex differences. Political Psychology, 24(1), 23-40.
Birks, M., & Mills, J. (2015). Grounded Theory : A Practical Guide. Sage.
Bleske-Rechek, A., Nelson, L. A., Baker, J. P., Remiker, M. W., & Brandt, S. J. (2010). Evolution and the trolley problem: People save five over one unless the one is young, genetically related, or a romantic partner. Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology, 4(3), 115.
Burnstein, E., Crandall, C., & Kitayama, S. (1994). Some neo-Darwinian decision rules for altruism: Weighing cues for inclusive fitness as a function of the biological importance of the decision. Journal of Personality and Social Psychology, 67(5), 773.
Buss, D. M., & Duntley, J. D. (2006). The evolution of aggression. Evolution and social psychology, 263-286.
Charmaz, K. (2014). Constructing Grounded Theory . Sage.
Dawkins, R. (1976). The selfish gene New York: Oxford University Press. DawkinsThe Selfish Gene1976.
Dubljević, V., & Racine, E. (2014). The ADC of moral judgment: Opening the black box of moral intuitions with heuristics about agents, deeds, and consequences. AJOB Neuroscience, 5(4), 3-20.
Farajzadeh Dehkordi, H. (2019). How personality and gender relate to ethical judgment of accountants: Evidence based on discipline. Iranian journal of value & behavioral accounting, 4(7), 181-208. [Text in Persian]
Fitzgerald, C. J., & Colarelli, S. M. (2009). Altruism and reproductive limitations. Evolutionary Psychology, 7(2), 147470490900700207.
Fitzgerald, C. J., Thompson, M. C., and Whitaker, M. B. (2010). Altruism among romantic partners: Biological offspring as a genetic bridge between altruist and recipient. Evolutionary Psychology, 8, 462-476.
Fitzgerald, C. J., & Whitaker, M. B. (2009). Sex differences in violent versus non-violent life-threatening altruism. Evolutionary Psychology, 7(3), 467-476.
Flick, U. (2018). An introduction to qualitative research. Sage Publications Limited.
Freud, S. (1927). Some psychological consequences of the anatomical distinction between the sexes. International Journal of Psycho-Analysis, 8, 133-142.
Greene, J. D., Nystrom, L. E., Engell, A. D., Darley, J. M., & Cohen, J. D. (2004). The neural bases of cognitive conflict and control in moral judgment. Neuron, 44(2), 389-400.
Gump, L. S., Baker, R. C., & Roll, S. (2000). Cultural and gender differences in moral judgment: A study of Mexican Americans and Anglo-Americans. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 22(1), 78-93.
Hildreth, J. A. D., & Anderson, C. (2018). Does loyalty trump honesty? Moral judgments of loyalty-driven deceit. Journal of Experimental Social Psychology, 79, 87-94.
Jaffee, S., & Hyde, J. S. (2000). Gender differences in moral orientation: a meta-analysis. Psychological bulletin, 126(5), 703-726.
Keshvari, F., Pouretemad, H. R., & Ekhtiari, H. (2013). The effect of gender on dorsolateral prefrontal cortex transcranial DC stimulation-induced disruption of moral judgment. Advances in Cognitive, 14(4), 1-12. [Text in Persian]
Khosravi, Z., & Abbaszadeh, S. (2015). The evaluation of gender based semantic and construal processes in selecting moral action. Quarterly Journal of Women’s studies Sociological and Psychological, 13(1), 7-32. [Text In Persian]
Kruger, D. J. (2001). Psychological aspects of adaptations for kin directed altruistic helping behaviors. Social Behavior and Personality: an international journal, 29(4), 323-330.
Lajčiaková, P. (2013). Social Work Students’ Moral Judgement Competence. Special English Issue, 5(13), 51-56.
Lay, C., Allen, M., & Kassirer, A. (1974). The responsive bystander in emergencies: Some preliminary data. Canadian Psychologist/Psychologie canadienne, 15(3), 220.
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry (vol. 75).
Ma, H. K. (1992). The relation of altruistic orientation to human relationships and moral judgment in Chinese people. International Journal of Psychology, 27(6), 377-400.
McGraw, K. M., & Bloomfield, J. (1987). Social influence on group moral decisions: The interactive effects of moral reasoning and sex role orientation. Journal of Personality and Social Psychology, 53(6), 1080.
Mills, R. S., Pedersen, J., & Grusec, J. E. (1989). Sex differences in reasoning and emotion about altruism. Sex Roles, 20(11-12), 603-621.
Monin, B., Pizarro, D. A., & Beer, J. S. (2007). Deciding versus reacting: Conceptions of moral judgment and the reason-affect debate. Review of general psychology, 11(2), 99-111.
Nedayi, A., Bahrami, F., Jazayeri, R. S., & Fatehizadeh, M. S. (2014). Investigating gender differences in coping strategies in marital adaptation and comparing it in couples in Isfahan. Quarterly Journal of Women’s studies Sociological and Psychological, 40(3), 141-176. [Text In Persian]
Petrinovich, L., O'Neill, P., & Jorgensen, M. (1993). An empirical study of moral intuitions: Toward an evolutionary ethics. Journal of personality and social psychology, 64(3), 467.
Sepasi, S., & Abdoli, L. (2016). Effect of managers’ gender on conditional conservatism. Quarterly Journal of Women’s studies Sociological and Psychological, 46(1), 129-154. [Text In Persian]
Serajzadeh, S. H., & Pouyafar, M. R. (2007). Experimental comparison of religiosity metrics: Methodological implications of using three metrics in a population. Sociology of Iran, 4(8), 37-71. [Text In Persian]
Slováčková, B., & Slováček, L. (2007). Moral judgement competence and moral attitudes of medical students. Nursing ethics, 14(3), 320-328.
Stewart-Williams, S. (2008). Human beings as evolved nepotisms: Exceptions to the rule and effects of the cost of help. Human Nature, 19, 414-425.
Stewart-Williams, S. (2007). Altruism among kin vs. non-kin: Effects of cost of help and reciprocal exchange. Evolution and Human Behavior, 28, 193-198.
Tinghög, G., Andersson, D., Bonn, C., Johannesson, M., Kirchler, M., Koppel, L., & Västfjäll, D. (2016). Intuition and moral decision-making–the effect of time pressure and cognitive load on moral judgment and altruistic behavior. PloS one, 11(10).
Zalta, E. N. (2014). The Stanford encyclopedia of philosophy. Spring 2014 edition. URL: https://plato. stanford. edu/. APPENDICES.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار