فراتحلیل مطالعات و تحقیقات پیرامون عوامل مرتبط با طلاق در ایران برای دوره 1396- 1386

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، اصفهان، ایران

3 گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان

4 گروه [جامعه شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان، اصفهان

چکیده

طلاق یکی از پدیده‌های مهم اجتماعی است که افزایش آن در هر جامعه‌ای موجب اختلال در نظم و تعادل آن جامعه و بروز برخی از آسیب‌های اجتماعی دیگر می‌شود. طلاق همانند سایر مسائل اجتماعی، پدیده‌ی پیچیده‌ای است و نمی‌توان تنها یک یا چند عامل مشخص را علت بروز آن دانست. بر این مبنا، در هر جامعه‌ای به فراخور شرایط و تغییرات اجتماعی آن، برخی از عوامل، مهم‌تر و اساسی‌تر است. تاکنون، تحقیقات بسیاری درزمینه‌ی عوامل مؤثر بر طلاق انجام‌شده است که لازم است به طبقه‌بندی و تعیین مهم-ترین این عوامل پرداخته شود. بر این مبنا، فرا تحلیل حاضر به‌منظور جمع‌بندی مطالعات داخلی پیرامون عوامل مرتبط با طلاق صورت گرفته است. نتایج حاصل از بیست مقاله مورد تحلیل محتوایی نشان می‌دهد که عوامل فرهنگی با ضریب تأثیر (31/0) دارای تأثیر متوسط رو به بالا، در افزایش طلاق است. پس‌ازآن، عوامل اقتصادی با ضریب تأثیر (23/0)، عوامل اجتماعی با ضریب (19/0) و عوامل فردی با ضریب (14/0) به ترتیب، دارای میزان تأثیر متوسط رو به پایین‌بر میزان طلاق می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ultra- analysis of studies and researches about divorce relevant factors in Iran for the period of 1386-1396

نویسندگان [English]

  • mohsen niazi 1
  • asma askari kaviri 1
  • ehsan almasi 2
  • milad norowzi 3
  • elnaz nourani 4
1 Department of Sociology, Faculty of Humanities, Kashan University, Kashan, Iran
2 Department of Sociology, Faculty of Humanities, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Department of Sociology, Faculty of Humanities, Kashan University, Kashan, Iran
4 Department of Sociology, Faculty of Humanities, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Divorce is one of the important social phenomena whose increase in every society causes disorders, unbalances and the other social damages in that society. Divorce is a complex phenomenon as the other social problems and one or more given factors cannot be recognized as its reason. Depending on the social changes and conditions, some factors are more important and fundamental in every society. Many researches have performed on the effective factors in divorce. It is necessary to determine and classify the most important factors. So, the present ultra- analysis is performed to summarize the studies about divorce relevant factors. The results obtained from twenty content analyzing articles show that the cultural factors with the effect coefficient of 0.31 have an average upward effect in increasing the divorce. The economic factors and the individual factors with the coefficients of 0.23 and 0.19 have the average downward effect on the rate of divorce, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ultra-analysis
  • divorce
  • divorce factors

مراجع

اخوان تفتی، مهناز‌(1382). پیامدهای طلاق درگذر از مراحل آن، مطالعات زنان، 1(‌3): 152-125.
اخوی ثمرین، زهرا .، محسن‌زاده، فرشاد.، زهراکار، کیانوش و احمدی، خدابخش‌(1396). بررسی عوامل زمینه‌ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران (پژوهش کیّفی)،12‌(40):126- 105.
ازکمپ، استوارت‌(1369). روان‌شناسی اجتماعی کاربردی، ترجمۀ فرهاد ماهر، مشهد: آستان قدس رضوی.
آزاد ارمکی، تقی و غیاثوند، احمد‌(1383). جامعه‌شناسی تغییرات فرهنگی در ایران، تهران: آن.
آزاد ارمکی، تقی‌(1389). جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران: سمت.
آزادی، شهدخت‌.، سهامی، سوسن.، قهرمانی، زهرا و قلی‌پور، گلناز‌(1389). ارزیابی عوامل اجتماعی زمینه‌ساز طلاق در میان کارکنان زن شرکت بهره‌برداری نفت گچساران، فصلنامه زن و بهداشت خانواده،1(3): 117-101.
آقاجانی مرسا، حسین‌(1376). جامعه‌شناسی همسرگزینی، ازدواج و طلاق، تهران: علم.
آقاجانی مرسا، حسین‌(1388). عوامل مؤثر در طلاق برحسب طبقه اجتماعی مورد شهر تهران، فصلنامه تخصصی جامعه‌شناسی، 1(2):64-31.
افراسیابی، حسین و دهقانی دارامرود، رقیه‌(1396). مطالعه کیّفی ازدواج پر مخاطره در زنان درگیر طلاق شهر یزد، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 15(2): 184- 155.
بابایی، فاطمه‌(1380). تعدیل ساختاری و فقر و ناهنجاری‌های اجتماعی، تهران: کویر
بهنام، جمشید و راسخ، شاپور‌(1384). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی ایران، تهران: خوارزمی.
پروین، ستار .، داودی، مریم و محمدی، فریبرز‌(1391). عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در طلاق در بین خانواده‌های تهرانی، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، مطالعات راهبردی زنان، 14(56):119-153.
پژوهشکده ملی مطالعات جوانان‌(1383) پیمایش ملی ارزش‌های جوانان، تهران:معاونت مطالعات و تحقیقات، سازمان ملی جوانان.
تفضلی، محمدرضا‌(1384). آثار طلاق بر فرزندان، فقه و تاریخ تمدن، (‌3 و 4): 70-49
توسلی، غلام‌عباس و غیاثی‌ندوشن، علی‌(1390). عوامل مؤثر بر طلاق طی دهۀ اخیر موردمطالعه یزد طی سال‌های 86-80، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 3(4): 49-35.
جاویدانی، نیره‌(1393). بررسی علل طلاق از سوی زنان متقاضی در شهر همدان، پلیس زن، (20):55- 43.
حبیب‌پورگتابی، کرم و نازک‌تبار، حسین‌(1390). عوامل طلاق در استان مازندران، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، 14(‌53): 127-87.
حیدری‌بیگوند، داریوش و بخشی، حامد‌(1383). نگرش جمعیت 18 تا 65 ساله ساکن شهر مشهد به طلاق و عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، 2(1): 74-45.
ریحانی، طیبه و عجم، محمود‌(1381). بررسی علل طلاق در شهر گناباد در سال 1381، فصلنامه افق دانش، (8‌): 100-96
زرگر، فاطمه و طاهر نشاط دوست، حمید‌(1386). بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان، فصلنامه خانواده پژوهی، 3(11): 749-737.
ساروخانی، باقر‌(1376). طلاق پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن، تهران: دانشگاه تهران.
ساروخانی، باقر و قاسمی، باقر‌(1393). عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی، فصلنامه فرهنگی‌ تربیتی زنان و خانواده، 8(26):37- 8.
سپهریان، فیروزه‌(1379). بررسی مقدماتی عوامل مؤثر بر طلاق و راه‌های پیشگیری از آن، فصلنامه اصول بهداشت روانی، 2(5و6): 24-17.
سگالن، مارتین‌(1388). جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی، تهران: نشر مرکز.
سهرابی‌فرد، نسترن‌(1385). مروری بر مبانی فرا‌تحلیل، روان‌شناسی تحولی، 3(10): 171-169.
سیف‌الله ننه کران، حجت‌الله‌(1372). بررسی علت‌های طلاق، کاربرد روش تجزیۀ عاملی ارتباط‌ها، نامه علوم اجتماعی، جلد دوم، (3): 141-102.
صداقت، کامران و اسدیان، عقیل(1393). تبیین جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق، مطالعه موردی شهرستان قائم‌شهر، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، 25(2):116-97.
صدرالاشرافی، مسعود‌.، خنکدار طاوسی، معصومه‌.، شمخانی، اژدر و یوسفی افراشته، مجید‌(1391). آسیب‌شناسی طلاق (علل و عوامل) و راه‌کارهای پیشگیری از آن، مجله مهندسی فرهنگی، 7(73و74):53-26.
صدیقی ارفعی، فریبرز و نیازی، محسن‌(1388). روان‌شناسی طلاق (نظریه‌ها و دیدگاه‌ها)، تهران: دعوت.
غیاثی، پروین‌.، روستا، لهراسب و براری، مرضیه‌(1390). بررسی عوامل اجتماعی درخواست طلاق در بین شهروندان زن شیرازی، فصلنامه جامعه‌شناسی زنان، 2(3):188-163.
فخرائی، سیروس و حکمت، شرمین‌(1389). عوامل مؤثر برشدت درخواست طلاق از سوی زنان شهرستان سردشت، مجله زن و مطالعات خانواده، 2(7)‌: 120-103.
فرجاد، محمدحسین‌(1377). بررسی مسائل اجتماعی ایران (فساد اداری، اعتیاد و طلاق)، تهران: اساطیر.
فولادی، اصغر و شاه نعمتی گاوگانی، نوید‌(1394). بررسی علل طلاق در استان آذربایجان شرقی- تبریز، جامعه پژوهی فرهنگی، 6(2):113-89.
قاضی‌طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی‌(1389). فراتحلیل در پژوهش‌های اجتماعی و رفتاری‌، تهران: جامعه‌شناسان.
قربانی‌زاده، وجه‌الله و حسن نانگیر، سید طه‌(1393). راهنمای کاربردی فراتحلیل با نرم‌افزار CMA2، تهران: جامعه‌شناسان.
قریشی، فردین‌.، شیرمحمدی، داوود و برجوند، آوات‌(1393). فهم عوامل طلاق از منظر زنان و مردان در معرض طلاق و طلاق گرفته مطالعه موردی شهر سقز، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 3(1): 30-19.
قطبی، مرجان .، هلاکویی نایینی، کوروش .، جزایری، ابوالقاسم و رحیمی، عباس (1382). وضعیت طلاق و برخی عوامل مؤثر بر آن در افراد مطلقه ساکن در منطقه دولت آباد، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی،3(12): 287-272.
کریمی، سحر (1394). علل و عوامل طلاق در جامعه و جنبه‌های مختلف آن، پژوهش ملل،1(1): 34- 26.
کلدی، علی‌رضا.، صدرالسادات، جلال و تقی‌پور، غلامرضا (1383). بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای طلاق زوجین متقاضی طلاق شهرستان ساری، فصلنامه مددکاری اجتماعی،(‌20): 63-5.
کی‌نیا، مهدی‌(1354). عوامل اجتماعی طلاق، مجله کانون خانواده و بزهکاری، 76(1): 20-14.
کوئن، بروس‌(1370). درآمدی بر جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: فرهنگ معاصر.
مختاری، مریم .، میر‌فردی، اصغر و محمودی، ابراهیم‌(1393). بررسی عوامل مؤثر بر میزان گرایش به طلاق در شهر -یاسوج، جامعه‌شناسی کاربردی، 25(1):157-141.
مساواتی، مجید‌(1374). آسیب‌شناسی اجتماعی ایران، جامعه‌شناسی انحرافات، تبریز: نوبل.
موحدی، مسعود‌(1385). نگاهی به نیم‌رخ فرهنگی ایرانیان. مجلۀ مهندسی فرهنگی، 6و7: 41‌–‌41.
صر الهی، زهرا.، غفاری گولک، مرضیه و پروا، علی‌اکبر‌(1392). عوامل تعیین‌کننده طلاق در ایران با تأکید بر عوامل اقتصادی، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 11(4): 186-165.
نوربالا، احمدعلی.، روشن، رسول و فقیه‌زاده، سقراط و شاکری، رضا و محمد صالحی، رضا (1386). بررسی سلسله‌مراتب ارزش‌های دانشجویان دانشگاه شاهد طی سال‌های 1377 تا 1380، دو فصلنامه علمی پژوهشی، 4(22):83-108.
نیازی، محسن و صدیقی ارفعی، فریبرز (1388). جامعه‌شناسی طلاق، تهران: دعوت.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، موج دوم، تهران: دفتر طرح‌های ملّی.
هنریان، مسعوده و یونسی، سید‌جلال‌(1390). بررسی علل طلاق در دادگاه‌های خانواده تهران، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی،3(1): 152-125.
Afrasibi, H. and Dehghani Daramrud, R. (2017). A Qualitative Study of High-risk Marriage in Women Involved in divorce in Yazd, Women's Social Psychological Studies, 15(2): 184-155(Text in persian).
Aqajani Mersa, H. (1997). Sociology of Cohabitation, Marriage and Divorce, Science Publishing, Tehran(Text in persian).
--------. (2009)Factors Affecting Divorce Based on Social Classes in Tehran, Journal of Sociology, 1(2): 64-31.
Akhavan Tafti, M. (2003). The Implications of Divorce from its Stages, Women's Studies, 1(3): 152-125(Text in persian).
Akhavi Samarin, Z., Mohsenzadeh, F., Zahrakar, K. and Ahmadi, Kh. (2017). The Study of the Underlying Factors of Divorce in Socio-cultural Context in Tehran (Qualitative Research), 40: 126-105(Text in persian).
Azad Ahmadi, T. (2010). Iranian Family Sociology, Second Edition, Tehran, Iran.
Azad Armaki T.and Ghiasvand, A. (2004). Sociology of Cultural Change in Iran, Aan Publications, Tehran(Text in persian).
Azadi, Sh., Shariati, S., Ghahremani, Z. and Gholipour, G. (2010). Evaluation of Social Factors Leading to Divorce Among Female Employees of Gachsaran Oil Utilization Company, Journal of Women and Family Health, 3, 117-101(Text in persian).
Babaei, F. (2001). Structural Adjustment, Poverty and Social Abnormalities, Kavir Publications(Text in persian).
Behnam, J. and Rasekh, Sh. (2005). Introduction to Iranian Sociology, Kharazmi Publishing(Text in persian).
Chamber, S. (1990). Applied Social Psychology, Farhad Maher Translation, Astan Quds Razavi Publishing(Text in persian).
Conger, R. D., Elder Jr, G. H., Lorenz, F. O., Conger, K. J., Simons, R. L., Whitbeck, L. B. and Melby, J. N. (1990). Linking Economic Hardship to Marital Quality and Instability. Journal of Marriage and the Family, 643-656.
Fakhraei, C. and Wisdom, Sh. (2010). Factors Affecting the Severity of Divorce Requests by Women in Sardasht, Journal of Women and Family Studies, (2) 7, 120-103(Text in persian).
Farajid, m. H. (1998). Study of Social Issues in Iran (Corruption, Addiction and Divorce), Isfahan Publication, Tehran(Text in persian).
Ghiathi, P., Rural, L. and Barari, M. (2011). Investigating Social Factors for Divorce Proceedings among Female Citizens of Shirazi, Journal of Women's Sociology, Second Year, 3: 188-163(Text in persian).
Ghorbani Zadeh, V. and Hassan Nanjir, S. T. (2014). Meta-analysis Application Guide with CMA2 Software, Sociologists publication, Tehran(Text in persian).
Heydari Beygind, D. and Bakhti, H. (2004). Attitude of Population Aged 18 to 65 Living in Mashhad to Divorce and its Socio-cultural Factors, Journal of Social Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Second year, 1: 74-45(Text in persian).
Javidani, N. (2014). Study of the Causes of Divorce by Female Applicants in Hamadan, Women's Police, 20: 55- 43(Text in persian).
Kurdek L. A. & Blisk D. (1983). “Dimensions and Correlates of Mothers’ Divorce experiences. Journal of Divorce, 6(4): 1-24.
Lester, D. (1997b), ‘Domestic Social Integration and Suicide in Israel ‘, Israel Journal of Psychiatry and Related Sciences, 34(2); 157-161.
Mashhad, M., Tavoosi, M., Shamkhani, A. and Yousefi Afrasht, M. (2012). Damage to Divorce (Causes and Factors) and its Prevention Methods, Journal of Cultural Engineering, (7) 73 & 74, 53-26(Text in persian).
McDermott, R., Fowler, J. and Christakis, N. (2013). Breaking Up is Hard to Do, Unless Everyone Else is Doing it Too: Social Network Effects on Divorce in a Longitudinal Sample. Social Forces; a Scientific Medium of Social Study and Interpretation, 92(2): 491–519.
National Research Institute for Youth Studies (2004) National Survey of Youth Values, Deputy Director for Studies and Research, National Youth Organization, Tehran.
Parvin, S., Davoodi, M. and Mohammadi, F. (2012). Sociological factors affecting divorce among Tehran families, Journal of the Social and Family Cultural Council of Women and Family, Women Strategic Studies, 14(56): 119-153(Text in persian).
Pourghtabi Karam, H. & Nazok Tabar , H. (2011). Divorce Factors in Mazandaran Province, Journal of the Social Cultural and Social Council of Women and Family, (14) 53: 127-87(Text in persian).
Quraishi, F., Shirimohammadi, D. & Burundeh, A. (2014). Understanding divorce factors from the perspective of divorced men and women: Case Study of Saghez City, Strategic Researches on Security and Social Order, (3) 1: 30-19(Text in persian).
Reyhani, T. & Ajam, M. (2002). The Study of the Causes of Divorce in Gonabad City in 2002, Ofogh Danesh Quarterly, 100-96(Text in persian).
Robinson, M. (2005). Family Transformation through Divorce and Remarriage: A Systemic Approach, Routledge Publicatiom.
Saroukhani, B. (1997). Divorce: A Study in Recognizing the Reality of Divorce and its Causes, Tehran University Press, Second Edition(Text in persian).
Saroukhani, B. and Ghasemi, B. (2014). Social factors of divorce and mental-social health in couples applying for divorce, Journal of Cultural-Educational Women and Family, (8): 26, 37-8(Text in persian).
Sayyafullah Nannkran, H. (1993). Study of the causes of divorce, application of factor analysis method, Social Science Letter, 2(3), 141-102(Text in persian).
Sedighi Arfaei, F. and Niazi, M. (2009). Divorce Psychology (Theories and Perspectives), Tehran, Invitation(Text in persian).
Segalan, M. (2009). Historical Sociology of the Family, Translation by Hamid Elyasi, Fifth Edition, Tehran, Markaz Publishing(Text in persian).
Sepehrian, F. (2000). Preliminary Study of Factors Affecting Divorce and Its Prevention Methods, Quarterly Journal of Mental Health, Second Year, 5 & 6: 24-17(Text in persian).
Sinaghat, K. and Asadiyan, A. (2014), Sociological Explanation‌ of Social Factors Affecting Divorce, Case Study of Ghaemshahr City, Journal of Applied Sociology, 25(II):116-97(Text in persian).
Sohrabi Fard, N. (2006). An overview of the basics of meta-analysis, Evolution Psychology, 3(10): 171-169(Text in persian).
Steeli, A. & Shah Nemati Gaghani, N. (2016). Study of the causes of divorce in East Azarbaijan-Tabriz province, Cultural Society, 6(2): 113-89(Text in persian).
Tabatabai, M. and Vadadhir, A. A. (2010). Meta-Analysis in Social and Behavioral Research, First Edition, Jame’eh Shenasan Publication, Tehran(Text in persian).
Tafazoli, M. R. (1994). Divorce Effects on Children, Jurisprudence and Civilization History, 3 & 4: 70-49(Text in persian).
Tavasoli, Gh. A. and Ghiyasi Nodoshan, A. (2011). Factors Affecting Divorce During the Recent Decades Investigated in Yazd in the 1980s, Iranian Journal of Social Development Studies, 3( 4): 49-35(Text in persian).
Udry, J. R. (1971). The social context of marriage. Lippincott.
Zargar, F. and Taher Neshat Dost, H. (2007). Factors Affecting Divorce in Falavarjan County, Family Quarterly Journal,11 (3):749-737(Text in persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار