بررسی تاثیر تضاد کار- خانواده مادران شاغل بر فرسودگی عاطفی و بهزیستی روانی آنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر تعارض کار – خانواده بر برخی نگرش های شغلی؛ شامل بهزیستی روانی و فرسودگی عاطفی با محوریت مادران شاغل می باشد و در این میان نقش متغیرهای تعدیل گر همچون حمایت سازمانی ادراک شده و انگیزه درونی را نیز مد نظر قرار داده است. جامعه آماری این پژوهش را مادران شاغل در بخش اداری دانشگاه تهران تشکیل می دهند. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر روش نمونه گیری طبقه بندی است و سپس نمونه گیری احتمالی در هر طبقه انجام شده است. بر این اساس، 182 نفر از آنان برای پاسخ به پرسشنامه‌ها انتخاب شده اند.
برای بررسی تاثیر تعارض کار – خانواده بر فرسودگی عاطفی و بهزیستی روانی کارکنان با تعدیل گری حمایت سازمانی ادراک شده و انگیزه درونی از روش معادلات ساختاری و رگرسیون چند متغیره و نرم افزار های LISEREL و SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داده است که میان تعارض کار - خانواده و بهزیستی روانی و فرسودگی عاطفی به ترتیب رابطه منفی و مثبت وجود دارد و انگیزه کاری درونی و حمایت سازمانی ادراک شده نیز رابطه میان این متغیر ها را تعدیل می کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of working mothers work-family conflict on their Psychological Well-being and emotional exhaustion

چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effects of work - family conflict on some job attitudes, including Psychological Well-being and emotional exhaustion among working mothers in tehran university. and the role of mediating variables such as perceived organizational support and intrinsic motivation is also considered. Statistical population of the study consisted of working mothers that employed in Tehran University administrative division. Sampling method of the present study is Stratified sampling at first and then random Sampling was used by researchers. Accordingly, 182 of them were selected to answer the questionnaires. multiple regression and structural equation modeling and SPSS and LISEREL software was used to investigate the effect of work - family conflict on employees' emotional exhaustion and psychological well-being by moderating role of perceived organizational support and intrinsic motivation. The results show that negative and positive relationship among work - family conflict and psychological well-being and emotional exhaustion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • working mothers
  • Work-Family Conflict
  • psychological well-being
  • Emotional Exhaustion

مراجع

احمدی فراز، منصوره.، عابدی، حیدرعلی و آذر برزین، مهرداد ( 1393). تبیین تجارب زنان شاغل پیرامون نقش مادری : یک پژوهش کیفی پدیدر شناسی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 3‌(2)‌: 137-148.
احمد نیا، شیرین ( 1383). اثرات اشتغال بر سلامت زنان.فصلنامه رفاه اجتماعی، 3(12)‌: 157-178.
جوانمرد پاقلعه، شبنم (1391). بررسی رابطه تعارض کار-خانواده با متغیر‌های شخصیتی و بهزیستیروانی با توجه به الگوهای زمانی کار در محیط صنعتی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
خدابخش، محمدرضا و منصوری، پروین (1389). فراوانی ابعاد فرسودگی شغلی در پرستاران زن و مرد، مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، گزارش کوتاه.
شفیع‌آبادی،عبدالله.، احیاء‌کننده، منیژه و‌ سودانی، منصور (1391). بررسی رابطه هوش هیجانی و مولفه‌های آن با فرسودگی شغلی کارکنان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان. مشاوره شغلی و سازمانی،11-: 66 - 77.
فرهادی، علی.، دارایی، مهری.، موحدی، یزدان.، محمدزادگان، رضا و نعلچی، معصومه (1392). رابطه بین تعارض کار- خانواده با مؤلّفه‌های فرسودگی شغلی و تمایل به ترک شغل در پرستاران زن، نشریه پرستاری ایران،26(84):34- 43.
عریضی سامانی، حمید رضا وذاکر فرد، منیر السادات (1389). «رابطه تعارض کار-خانواده با رفتارهای مدنی-سازمانی با توجه به نقش تعدیلی عدالت رویه ای». فصلنامه خانواده پژوهی، 6(21)‌: 23-41.
کوهپایه‌زاده، جلیل.، عقیلی نژاد، ماشالله.، کبیر مکمل‌زاده، الهه و گل آبادی، مجید (1390). بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان دانشکده علوم پزشکی ایران سابق در سال 1389، مجله علوم پزشکی رازی، 90‌: 27-36.
محمدی مهمویی، علی (1391). تأثیر تعارض کار – خانواده از طریق فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک در سازمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مقصودی، سوده و بستان، زهرا (‌1383). بررسی مشکلات ناشی از هم زمانی نقش‌های خانگی و اجتماعی زنان شاغل شهر کرمان. فصلنامه مطالعات اجتماعی – روانشناختی زنان، 2(5): 129.
میری آشتیانی، سید هادی (1391). بررسی تضاد کار – خانواده در کارمندان همکاران سیستم و رابطه آن با متغیرهای کاری سازمان، پایان نامه کارشناسی ارشد‌، دانشگاه تهران.
نوری، جعفر (1381). مقایسۀ وضعیت سلامت جسمانی، روانی و کنش اجتماعی مادران شاغل و خانه دار شهر تهران و رابطه آن با کارکرد خانواده‌، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
Ahmadifaraz, M., Abedi H., Azarbarzin, M. (2014). The Experiences of Employed Women Related to their Maternal Role: A Phenomenological Qualitative Research. Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 3(2), 137-148.
Ahmadnia, Sh. (2004). Effects of Employment on Women’s Health. Social Welfare Quarterly, 3(12), 157-178.
Javanmard Paghaleh, Sh. (2012). The Relationship between Work-Family Conflict with Personality Variables & Well-Being according to Working Time Patterns in Industrial Environments. Master's Thesis, University of Isfahan.
Khodabakhsh, M., Mansuri, P. (2010). A Comparative Analysis of the Frequency and Depth of Job-Burnout among Male & Female Nurses. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences, 30(14), 40-42.
Shafiabadi, A., Ehyakonandeh, M., Sodani, M. (Fall 2012). Relationship between Emotional Intelligence & Job-Burnout of the Behbahan Islamic Azad University Married Employees. Quarterly Journal of Career & Organizational Counseling, 4(11), 66-77.
Farhadi, A. , Movahedi,Y., Mohamadzadegan, R., Nalchi, M., Darai, M. (2013). The Relationship between Work-Family Conflict with Job-Burnout Dimensions & Turnover Intention among Female Nurses.  Iran Journal of Nursing, 26(84), 34-43.
Oreizy Samani, H.R., Zakerfard, M.S. (2010). Relationship between Work-Family Conflict & Organizational Citizenship Behavior within the Mediator Role Framework of Procedural Justice. Journal of Family Research, 6(1), 23-41.
Kouhpayeh Zadeh, J., Aghilinejad M., Kabir Mokamelkhah, E., Golabadi, M. )2011). Professional Burnout and Related Factors in Employees of Ex-Iran University of Medical Sciences’ Faculties in 2010. Razi Journal of Medical Sciences, 18(90), 27-36.
Mohamadi Mahmui, A. (2012). The Effect of Work-Family Conflict on Turnover Intention due to Job Burnout as a Mediator. Master's Thesis, Allameh Tabatabai University.
Maghsudi, S., Bostan, Z. (2004). Domestic & Social Problems Caused by the Simultaneous Household & Sociological Roles of Working Women in Kerman. Women Studies (Sociological & Psychological), 2(5):129-150.
Miri Ashtiani, S.H. (2012). Investigating Work-Family Conflict in Hamkaran System Employees & its Relationship with Job-Related Variables. Master's Thesis, University of Tehran.
Nouri, J. (2002). Comparison of the Physical, Psychological & Social Action of the Housewives & Working Mothers in Tehran & Its Relation with Family Functioning. Master's Thesis, Allameh Tabatabai University.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار