تحلیل جنسیتی بازنمایش ساخت خانواده در سریال های تلویزیونی ایرانی (بررسی سریال های گونه خانوادگی سال 1383)

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیأت علمی دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مطالعات زنان، دانشگاه تهران

چکیده

برنامه های تلویزیونی خواه آشکار، خواه نهان سرشار از گفتمان های جنسیتی اند. این که زن یا مرد کیست و چگونه باید در فضاهای مختلف رفتار کند، بخشی از فرهنگ جنسیتی است که نهادهایی چون رسانه تولید می کنند، بنابراین در عصر فراواقعیت که تمایز میان امر واقعی و مجازی خدشه دار شده است بازنمایی های جنسیتی در سریال های تلویزیون اهمیت بیشتری می یابد.هدف از بررسی این مطلب که آیا در تلویزیون ایران، ساختار خانواده و نقش های جنسیتی برگرفته از فرهنگ سنتی ایران است یا خیر و پژوهش هایی از این دست، تولید دانشی جدید است که می تواند در برگیرنده مفاهیمی مهم برای تغییر سیاست های اجتماعی باشد و روش به کار رفته در آن نیز تحلیل محتوای کمی و کیفی در کنار یکدیگر است.یافته ها نشان داد در ساخت خانواده، نقش های جنسیتی سنتی در حال بازتولید هستند. زنان، «کدبانو» و «اهل اندرونی» اند و مردان «اهل بیرونی»، اما پیوندهای خانوادگی و نوع خانواده به نمایش درآمده در سریال های تلویزیونی ایرانی، با ساخت خانواده سنتی ایرانی متفاوت است. نوع خانواده به گونه هسته ای و بیشتر تک همسر به نمایش در می آید و تنها صورت قابل قبول «سالار» در خانواده، پدر سالار مهربان و عادل است. از طرفی میزان مشورت و همفکری در میان همه اعضای خانواده (نه فقط در میان زن و شوهر) در سطح پایینی قرار دارد و خشونت نیز تنها از طرف پدر بر خانواده اعمال نمی شود، بلکه همه اعضای خانواده در آن سهیم هستند، گرچه در کل، میزان خشونت بالا نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Gender Analysis of Representation of Family Structure on the Iranian Television Drama (1383-1384 AP, March 2004-March 2005)

نویسندگان [English]

  • Soheyla Sadeghi Fasa'i 1
  • Shiva Karimi 2
1 Department of Social Sciences, University of Tehran
2 MA in Women's Studies, University of Tehran
چکیده [English]

-       In contemporary societies, the television, as a powerful medium among the a media, is the most effective mechanisin for reproducing culture and its
-       lements. In this paper the authors try to answer the following questions:
-        
-       - What kind of family stmcture is presented in the Iranian Television programs?
-        
-       - Is there any link between this structure and the Iranian traditional culture?
-        
-        
-       To answer the above questions, the family stmcture is investigated in three parts: family type, gender roles, and family relations. The method applied in this research is qualitative and quantitative content analysis. The present study demonstrated that in family structure which is presented on Television dramas, the reproduction of gender-role stereotypes create a kind of gender hierarchy and a sexual division of labour both of which require men to work - de the home to support the families while women stay at home in order re care of children and of the housework. In other words, women are not :: n enough credit for social duties. This is how the role differentiation ~. ~ en man and women or husband and wife is realized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Structure
  • Gender Role
  • Stereotype
  • Family Drama
  • Traditional Culture
  • Cultural Reproduction
  • Quantitative Content Analysis
  • Qualitative Content Analysis